【廟宇網站 設計諮詢 電話:0928-088-047】 網路拜拜-百萬家庭拜拜網-全國廟宇網路拜拜-大搜尋【-點光明燈、太歲燈、線上問卜】 

觀音聖籤媽祖聖籤生活行動小博士點光明燈安太歲燈考生祈福安財神燈入廟祀神安姻緣燈註生娘娘月下老人

拜拜網首頁廟宇搜尋申請廟宇登錄安禮斗討論區★頭獎彩券商店求招財符幸運號碼 笑話大全 Live-即時影像




留言者 : eric 性別 : 男         
主題 : 女誡 人氣指數 : 4733
發表時間 : 2010/12/30 下午 10:45:19   

《 看看 藏傳佛教、藏傳佛教文物 其他主題 》 【廟宇網站設計費用表】 【全球寺廟搜尋】
《回應本文》
女誡
瑯琊王相晉升箋註
莆陽鄭漢濯之校梓
tai g.
曹大家,姓班氏,名昭。後漢平陽曹世叔妻,扶風班彪之女也。
世叔早卒,昭守志,教子曹穀成人。長兄班固作《前漢書》,未畢
而卒,昭續成之。次兄班超,久鎮西域,未蒙詔還。昭伏闕上書,
乞賜兄歸老。和熹鄧太后,嘉其志節,詔入宮,以為女師,賜號大
家。皇后及諸貴人,皆師事之。著《女誡》七篇。

【女誡原序】

b. ren yu an shou xing bu m.n meng xi. n j. n zh. yu ch.ng

【鄙人愚暗。受性不敏。蒙先君之餘寵。】
〔箋註〕先君,大家父彪也。彪字叔皮,光武時官著作郎,典文翰,名
稱當時。

lai m. sh. zh. di.n xun nian shi y.u si zhi j. zh.u yu cao shi

【賴母師之典訓。年十有四。執箕帚于曹氏。】
〔箋註〕箕帚,所以除污穢賤者之事也。謙言不敢當為曹氏婦,但執箕
帚之役耳。

j. n si shi yu z.i y. zhan zhan j. ng j. ng chang ju chu r.

【今四十餘載矣。戰戰兢兢。常懼黜辱。】

1


〔箋註〕戰兢,恐懼不安之貌。黜,遣退也。辱,訶責也。常懷恐懼之
心,惟慮得罪於舅姑夫主也。

y. z.ng fu m. zh. xi. y. yi zh.ng wai zh. l.i

【以增父母之羞。以益中外之累。】

〔箋註〕婦道不修,或被譴責,則貽羞于父母,玷累于中外。中為夫家,
外謂父母家之眷屬也。

shi y. su ye qu x.n qin bu gao lao

【是以夙夜劬心。勤不告勞。】
〔箋註〕夙,早也。劬,勞苦也。告,誇示也。言之事躬執婦道,備執
勞苦,早暮雖亟憂勤,而不敢誇示於人也。

er j.n er hou n.i zh. mi.n .r

【而今而後。乃知免耳。】
〔箋註〕今年已老。子孫成立。庶幾免於憂勤。

wu xing sh. yu jiao d.o wu su heng k.ng z. g. fu r. q. ng chao

【吾性疏愚。教導無素。恆恐子穀。負辱清朝。】
〔箋註〕疏,闊略也。無素,時訓時不訓也。子榖,大家子曹榖,字貽
善。清朝,清明聖治之朝也。自言教子無疏常,恐其入仕,負罪于朝廷也。

sheng .n heng ji. w.i ci j.n z. shi f.i b. ren shu j. su. wang y.

【聖恩橫加。猥賜金紫。實非鄙人庶幾所望也。】
〔箋註〕言子幸無過,蒙聖恩增其爵祿,賜以金紫之榮,其實非我所敢
望也。

nan neng zi mou y. wu bu fu y. wei y.u dan sh.ng zh. n. f.ng d.ng shi ren

【男能自謀矣。吾不復以為憂。但傷諸女。方當適人。


er bu jian ji. xun hui bu wen fu l. ju sh. rong t. m.n q. r. z.ng zu

而不漸加訓誨。不聞婦禮。懼失容他門。取辱宗族。】

2


〔箋註〕言男能服官,自善其身。諸女時當出嫁,茍不教之以禮,或失
禮節容貌於他姓之門,而貽羞恥於父兄宗族也。

wu j. n ji zai chen zhi xing ming wu chang nian r. cao ru c. m. i yong chou chang

【吾今疾在沉滯。性命無常。念汝曹如此。每用惆悵。】
〔箋註〕惆悵,憂憤也。言吾有疾,久不能愈,恐或死亡,而諸女失教,
是以常增憂憤也。

y.n zuo n. jie q. pi.n yuan zh. n. ge xi. yi t.ng shu y.u b. yi b. zhu r. sh.n

【因作女誡七篇。願諸女各寫一通。庶有補益。俾助汝身。


qu y. qi xu mi.n zh.

去矣。其勖勉之。】
〔箋註〕俾,使也。言作此書以誡諸女,茍能奉行而不失,則可以補助
其身而無咎矣。去矣,謂諸女于歸,行去母而歸夫家也。

【卑弱第一】

〔箋註〕天尊地卑,剛陽陰柔。卑弱,女子之正義也。茍不甘于卑,而
欲自尊,不伏于弱而欲自強,則犯義而非正矣。雖有他能,何足尚乎?

g. zh. sh. ng n. s. n ri wo zh. chuang xia nong zh. w. zhu. n er zh. i gao y. n

【古者生女三日。臥之床下。弄之瓦塼。而齊告焉。】
〔箋註〕塼與磚同。《詩》云:「乃生男子,載寢之床,載衣之裳,載弄
之璋。乃生女子,載寢之地,載衣之裼,載弄之瓦。」寢之床,尊之也。寢
之地,臥之床下,卑之也。裳,盛服,貴之也。裼,即繈褓之衣而無加焉,
賤之也。璋,半圭,卿大夫所執弄之璋,尊貴之執也。瓦,紡塼之瓦,織
衽所用,女子之事,卑賤之執也。齊告,告於宗廟也。.裼音替。

3


wo zh. chuang xia ming qi b. i ruo zh. xia ren y. nong zh. w. zhu. n ming qi xi

【臥之床下。明其卑弱。主下人也。弄之瓦塼。明其習


lao zh. zhi qin y. zh.i gao xi.n j.n ming d.ng zh. ji ji si y.

勞。主執勤也。齊告先君。明當主繼祭祀也。】
〔箋註〕此申明前義。下人,謂當執卑下之禮于人也。執勤,欲其躬親
紡織、力任勤苦也。繼祭祀,謂職主中饋,潔其酒食,以助夫之祭祀也。
孟母曰:「婦人之禮,精主飯,冪酒漿,養舅姑,縫衣裳而已。」故有閨門
之修,而無閫外之志,此之謂也。女子始生,即以是期之、視之。其實婦
人之道,亦即此而無加也。.冪音密。閫,困上聲。

s. n zh. gai n. ren zh. chang dao l. f. zh. di.n jiao y. qi. n rang g. ng jing

【三者。蓋女人之常道。禮法之典教矣。謙讓恭敬。


xi. n ren hou j. y.u shan mo ming y.u e mo ci r. n r. han gou chang ruo wei ju

先人後己。有善莫名。有惡莫辭。忍辱含垢。常若畏懼。


b.i ruo xia ren y.

卑弱下人也。】
〔箋註〕此又申明三者之道。謙讓恭敬,不敢慢於人也。先人后己,不
敢僭於人也。有善莫名,不敢誇美。有惡,謂奉尊者之命。而有為人所賤
惡之事,但承命而行,莫敢辭也。忍辱含垢,不敢致辨。常若畏懼,不敢
自安。卑弱,下人之道盡矣。

w.n q.n z.o zuo bu dan su ye zhi wu s. shi bu ci ju yi su. zuo bi cheng

【晚寢早作。不憚夙夜。執務私事。不辭劇易。所作必成。


sh.u j. zh.ng l. shi wei zhi qin y.

手跡整理。是謂執勤也。】
〔箋註〕作,起也。私事,細務也。劇,煩重也。言當遲寢而早興,不
憚深夜,而躬為婦職所務之事。不問難易,惟期勤力操作而必成之。手跡
完繕,整理必精美,而不粗率。執勤之道,於斯盡矣。

zheng se du.n c.o y. shi f. zh. q.ng jing zi sh.u wu hao xi xiao jie zh.i ji. shi

【正色端操。以事夫主。清靜自守。無好戲笑。潔齊酒食。


y. gong z. z.ng shi wei ji ji si y.

以供祖宗。是謂繼祭祀也。】

4


〔箋註〕齊如字。言正其顏色,端其操行,以事其夫。幽閒貞靜,言笑
不茍。潔治整齊酒食祭品,以相夫主而供先祀,是繼祀之道盡矣。

s.n zh. g.u bei er huan ming ch.ng zh. bu wen chu r. zh. zai sh.n wei zh. jian y.

【三者苟備。而患名稱之不聞。黜辱之在身。未之見也。】
〔箋註〕言為婦人,能下於人,習執勤勞,承繼祭祀。三者咸備,則名
譽彰著於內外,黜辱不及於身矣。

s.n zh. g.u sh. zh. he ming ch.ng zh. k. wen chu r. zh. k. mi.n z.i

【三者苟失之。何名稱之可聞。黜辱之可免哉。】
〔箋註〕無是三者,則黜辱必不能免,又何名譽之可稱哉。

【夫婦第二】

〔箋註〕三者既備,然後可以為婦。然夫婦之道,又不可不知也。故次
夫婦第二。

f. fu zh. dao c.n pei y.n yang t.ng da shen ming xin ti.n di zh. hong yi

【夫婦之道。參配陰陽。通達神明。信天地之弘義。


ren lun zh. da jie y.

人倫之大節也。】
〔箋註〕參,合也。弘,大也。言夫婦之禮,陰陽配合,綱維之義,感
格神明。乃天地之大經,人生之大道也。

shi y. l. gui nan n. zh. ji sh. zhu gu.n j. zh. yi you s. yan zh. bu k. bu zhong y.

【是以禮貴男女之際。詩著關雎之義。由斯言之。不可不重也。】
〔箋註〕言聖王制禮,始謹於男女之別。夫子刪詩,首列關雎之篇。文

5


王好逑淑女,以成其內治之美。夫婦之道,人倫之始,不可不重也。

f. bu xian ze wu y. yu fu fu bu xian ze wu y. shi f. f. bu yu fu

【夫不賢則無以御婦。婦不賢則無以事夫。夫不御婦。


ze w.i yi fei qu. fu bu shi f. ze yi l. duo qu. f.ng s. er zh. qi yong y. y.

則威儀廢缺。婦不事夫。則義理墮闕。方斯二者。其用一也。】
〔箋註〕御,節制也。事,敬奉也。夫不賢明,則威儀廢失,不足以御
其婦。婦不貞淑,則義理蕩逸,不可以事其夫。二者均不可失。

cha j.n zh. j.n z. tu zh. q. fu zh. bu k. bu yu w.i yi zh. bu k. bu zh.ng

【察今之君子。徒知妻婦之不可不御。威儀之不可不整。


gu xun qi nan ji.n y. sh. zhuan

故訓其男。檢以書傳。】
〔箋註〕言當世之君子,亦知治家之道。亟知妻妾之間,不可不御之以
禮,而整肅其威儀。故時檢古書經傳,以訓其子孫。

sh. bu zh. f. zh. zh. bu k. bu shi li yi zh. bu k. bu cun y.

【殊不知夫主之不可不事。禮義之不可不存也。】
〔箋註〕非不知之,但重於男而略於女。謂不可語以詩書經傳之義也。
是以當時無女教之書,而女子鮮知事夫之義,未明閨門之禮。

dan ji.o nan er bu ji.o n. bu yi bi yu b. c. zh. shu h.

【但教男而不教女。不亦蔽於彼此之數乎。】
〔箋註〕蔽,偏蔽也。言男女之訓,其義一也。知此而不知彼,不亦偏
蔽乎。

l. b. sui sh. ji.o zh. sh. shi w. er zhi yu xue y. du bu k. y. c. wei ze z.i

【禮。八歲始教之書。十五而至於學矣。獨不可以此為則哉。】
〔箋註〕古禮,男女六歲,教之數目、方名。七歲男女不同食,不共坐。
八歲,男入小學而就外傅,十五則入大學。女八歲,親姆教訓以禮讓,教
以織.組紃。十五而笄,二十而嫁。此言男子既知教以詩書矣。女子獨不

6


可教以禮讓乎?

【敬順第三】

〔箋註〕前章但言夫婦之大端,不可不教以為婦之道。此章方發明敬順
之禮。敬順,即首章卑下習勞之事也。

y.n yang sh. xing nan n. yi xing yang y. g.ng wei de y.n y. rou wei yong

【陰陽殊性。男女異行。陽以剛為德。陰以柔為用。


nan y. qiang wei gui n. y. ruo wei m.i gu b. yan y.u yun sh.ng nan ru lang you k.ng qi w.ng

男以強為貴。女以弱為美。故鄙諺有云。生男如狼。猶恐其尪。


sh.ng n. ru sh. you k.ng qi h.

生女如鼠。猶恐其虎。】
〔箋註〕言陰陽男女,性行各別。陽剛陰柔,天之道也。男強女弱,人

lei

之性也。鄙俗之言曰:生男如狼之強,猶恐其有尪羸之弱疾;生女如鼠之
伏,猶恐其有猛虎之強概。極言之也。

ran ze xi. sh.n mo ru jing bi qiang mo ruo shun gu yu. jing shun zh. dao

【然則修身莫如敬。避強莫若順。故曰。敬順之道。


wei fu zh. da l. y.

為婦之大禮也。】
〔箋註〕敬者,修身之本也。順者,事夫之本也。故為禮之大者。

fu jing f.i t. chi ji. zh. wei y. fu shun f.i t. ku.n yu zh. wei y. chi ji. zh.

【夫敬非他。持久之謂也。夫順非他。寬裕之謂也。持久者。


zh. zh. zu y. ku.n yu zh. shang g.ng xia y.

知止足也。寬裕者。尚恭下也。】
〔箋註〕夫婦之久。非一時之敬。久而能敬。故偕老而不衰。亦非一時
之順。寬裕溫柔。故含容而弱順。止足安分。故於夫無求全之心。而敬可
久。寬柔恭下。故於夫多含弘之度。而順可長。則敬順之道全矣。

7


f. fu zh. h.o zh.ng sh.n bu li fang shi zh.u xuan sui sh.ng xie du

【夫婦之好。終身不離。房室周旋。遂生媟黷。】
〔箋註〕媟,戲慢也。黷,忤觸也。言夫婦有終身之好。閨房狎玩而戲
侮日生,則敬順之道虧矣。

xie du ji sh.ng y. yan guo y. y. yan ji guo zong zi bi zuo zong zi ji zuo

【媟黷既生。語言過矣。語言既過。縱恣必作。縱恣既作。


ze w. f. zh. x.n sh.ng y. c. you yu bu zh. zh. zu zh. y.

則侮夫之心生矣。此由於不知止足者也。】
〔箋註〕媟則不敬,黷則不順。敬順既虧,則語言驕慢。故縱肆恣而無
忌,凌侮其夫,無所不至矣。由於不知足,而求全責備;不安分,而放縱
自強,不明敬夫之道也。

fu shi y.u q. zhi yan y.u shi f.i zhi zh. bu neng bu zh.ng q. zh. bu neng bu song

【夫事有曲直。言有是非。直者不能不爭。曲者不能不訟。


song zh.ng ji sh. ze y.u fen nu zh. shi y. c. you yu bu shang g.ng xia zh. y.

訟爭既施。則有忿怒之事矣。此由於不尚恭下者也。】
〔箋註〕訟者,理本曲而務求其直也。夫婦之間,言語乖侮,則爭訟日
生,忿怒相向,而不安於室。茍能寬裕溫柔,恭順卑下,何至於此乎?

w. f. bu jie qi.n h. cong zh. fen nu bu zh. ch. ta cong zh. fu wei f. fu zh.

【侮夫不節。譴呵從之。忿怒不止。楚撻從之。夫為夫婦者。


yi y. he q.n .n y. h.o he ch. ta ji xing he yi zh. cun qi.n h. ji xu.n

義以和親。恩以好合。楚撻既行。何義之存。譴呵既宣。


he .n zh. y.u .n yi ju fei f. fu li xing

何恩之有。恩義俱廢。夫婦離行。】
〔箋註〕譴,謂斥辱也。楚撻,鞭笞也。行,列也。離行,黜退也。言
婦人侮夫,不知止節,必致訶遣之辱。楚撻之傷,則恩義廢絕,夫婦乖離,
不可復合矣。

【婦行第四】

8


〔箋註〕敬順主於心,行則見於事。四行,即四德是也。

n. y.u si xing yi yu. fu de er yu. fu yan s.n yu. fu rong si yu. fu g.ng

【女有四行。一曰婦德。二曰婦言。三曰婦容。四曰婦功。】
〔箋註〕四行,女子常行也。心之所施,謂之德。口之所宣,謂之言。
貌之所飾,謂之容。身之所務,謂之功。

fu yun fu de bu bi cai ming jue yi y. fu yan bu bi bian k.u li ci y. fu rong

【夫云婦德。不必才明絕異也。婦言。不必辯口利辭也。婦容。


bu bi yan se m.i li y. fu g.ng bu bi ji qi.o guo ren y.

不必顏色美麗也。婦功。不必技巧過人也。】
〔箋註〕四行,但取其適中無忝,不期其才辯美巧,大過於人。

y.u xian zh.n jing sh.u jie zh.ng qi xing j. y.u ch. dong jing y.u f. shi wei fu de

【幽閒貞靜。守節整齊。行己有恥。動靜有法。是謂婦德。】
〔箋註〕幽,清肅也。閒,整暇也。貞,正固也。靜,慎密也。節,制
度威儀之節,守之敬慎而無失也。行己有恥,行事中禮,無貽恥笑於人也。
動靜有法,行止有常,中乎法度也。

ze ci er shu. bu dao e y. shi ran hou yan bu yan yu ren shi wei fu yan

【擇辭而說。不道惡語。時然後言。不厭於人。是謂婦言。】
〔箋註〕擇辭,謂未言之先,選擇量度不失禮義,而後言自無惡語,傷
觸於人也。然又當因時而後言,雖言之詳,而人自不厭也。

guan huan chen hui fu shi xi.n jie mu yu y. shi sh.n bu gou r. shi wei fu rong

【盥浣塵穢。服飾鮮潔。沐浴以時。身不垢辱。是謂婦容。】
〔箋註〕盥浣,皆洗也。衣無新舊,皆當洗濯鮮明潔淨。沐.浴身,使
不垢污以取恥辱,而容光潤澤矣。

9


zhu.n x.n f.ng j. bu hao xi xiao jie qi ji. shi y. gong b.n ke shi wei fu g.ng

【專心紡績。不好戲笑。潔齊酒食。以供賓客。是謂婦功。】
〔箋註〕紡績,婦人之常業,故宜專心習之而不倦。戲笑,非婦女所宜,
故成謹而不好。賓客時至,則整齊潔淨酒食,以待之。詩曰:「無非無儀,
唯酒食是議。」此之謂也。

c. si zh. n. z. zh. da jie er bu k. fa wu zh. y. ran wei zh. shen yi

【此四者。女子之大節。而不可乏無者也。然為之甚易。


wei zai cun x.n .r g. ren y.u yan ren yu.n h. z.i w. yu ren er ren s. zhi y.

唯在存心耳。古人有言。仁遠乎哉。我欲仁。而仁斯至矣。


c. zh. wei y.

此之謂也。】
〔箋註〕言德言容功四者,婦道之常,而不可缺一。然為之亦不難,但
存心而一無不當也。古聖人之言,仁豈遠於人哉?我一心欲行仁,仁即至
矣。何德言容功之不可備乎?

【專心第五】

〔箋註〕.,一也。謂婦人之道,.於夫而無二志也。

l. f. y.u zai q. zh. yi fu wu er shi zh. wen

【禮。夫有再娶之義。婦無二適之文。】
〔箋註〕適,謂更嫁也。夫無妻則烝嘗無主,繼嗣不立,故不得不再娶。
婦人之道,從一而終,故夫亡無再嫁之禮也。

gu yu. f. zh. ti.n y. ti.n gu bu k. wei f. gu bu k. li y.

【故曰。夫者。天也。天固不可違。夫故不可離也。】
〔箋註〕禮曰:夫乃婦之天,天命不可違,夫義不可離也。夫亡而嫁,
是離背其夫也。

10


xing wei shen zh. ti.n ze fa zh. l. yi y.u qi.n f. ze bo zh.

【行違神祗。天則罰之。禮義有愆。夫則薄之。】
〔箋註〕人之德行有虧,干犯神怒,天則降殃,罰於其身。婦人之禮,
時有愆咎,則為丈夫所薄。

gu n. xian yu. de yi yi ren shi wei y.ng bi sh. yi yi ren shi wei y.ng qi

【故女憲曰。得意一人。是謂永畢。失意一人。是謂永訖。


you s. yan zh. f. bu k. bu qiu qi x.n

由斯言之。夫不可不求其心。】
〔箋註〕《女憲》,古賢者訓女之書,今未詳其所出。一人,夫也。畢,
終也。訖,離散也。謂婦得意於其夫,則和諧而永終畢世。若失意於其夫,
則悖亂乖離,夫婦之道訖矣。由此觀之,為婦之道,豈可不求其夫之心志,
而失其意乎?

ran su. qiu zh. yi f.i wei ning mei g.u q.n y. gu mo ruo zhu.n x.n zheng se l. yi j. xie

【然所求者。亦非謂佞媚苟親也。固莫若專心正色。禮義居絜。


.r wu tu t.ng mu wu xie shi ch. wu y. rong ru wu fei shi wu ju hui qun bei

耳無塗聽。目無邪視。出無冶容。入無廢飾。無聚會群輩。


wu kan shi men hu ze wei zhu.n x.n zheng se y.

無看視門戶。則謂專心正色矣。】
〔箋註〕言欲得夫之心,非恃巧佞媚悅茍取歡愛也,必專一其心。端正
其色,專心者以禮為居守,以義為提絜,罔敢或悖,非禮勿聽,非禮勿視,
是謂專心。出則無妖冶艷媚之姿容,入不以暗室而弛廢其儀飾,不聚女伴
以嬉遊,不在戶內而窺門外,是謂正色也。

ruo fu dong jing q.ng tu. shi t.ng sh.n sh. ru ze luan fa huai xing ch. ze y.o ti.o zuo tai

【若夫動靜輕脫。視聽陜輸。入則亂髮壞形。出則窈窕作態。


shu. su. bu d.ng dao gu.n su. bu d.ng shi c. wei bu neng zhu.n x.n zheng se y.

說所不當道。觀所不當視。此謂不能專心正色矣。】
〔箋註〕陜與閃同,閃爍不定之貌。動靜輕脫,行動無常也。視聽閃輸,
心志不定也。亂.毀容,入則廢飾也。窈窕作態,出則冶容也。說不當說,
言非禮義也。觀不當視,非禮亂視也。此之謂不能專心正色,不得意於夫

11


也。

【曲從第六】

〔箋註〕此章明事舅姑之道。若舅姑言是,而婦順從之正也。惟舅姑使
令以非道,而婦亦順從之,是謂曲從。惟曲從,乃可謂之孝。大舜閔騫,
皆不得意於父母而曲從者也。

fu de yi yi ren shi wei y.ng bi sh. yi yi ren shi wei y.ng qi

【夫得意一人。是謂永畢。失意一人。是謂永訖。


yu ren ding zhi zhu.n x.n zh. yan y. jiu g. zh. x.n q. d.ng k. sh. z.i

欲人定志專心之言也。舅姑之心。豈當可失哉。】
〔箋註〕此承上章而言。婦不失意於其夫,則永諧而畢終矣。此蓋為夫
而言也。若夫之上,則有舅姑,又可以失意而無咎乎?

wu y.u y. .n zi li zh. yi y.u y. yi zi po zh. y.

【物有以恩自離者。亦有以義自破者也。】
〔箋註〕言世固有專恩於一人,而人或惡之,不能自保其恩。執義於一
人已,而人或亂之,不能自守其義,如婦之不得於舅姑是也。

f. su. yun ai jiu g. yun f.i c. su. wei y. yi zi po zh. y.

【夫雖云愛。舅姑云非。此所謂以義自破者也。】
〔箋註〕夫雖甚愛其妻,而舅姑不愛,則離恩而破義矣。

ran ze jiu g. zh. x.n nai he gu mo shang yu q. cong y. g. yun f.u .r er shi

【然則舅姑之心奈何。故莫尚於曲從矣。姑云不。爾而是。


gu yi cong ling g. yun shi .r er f.i you yi shun ming wu de wei li shi f.i

固宜從令。姑云是。爾而非。猶宜順命。勿得違戾是非。


zh.ng f.n q. zhi c. ze su. wei q. cong y.

爭分曲直。此則所謂曲從矣。】
〔箋註〕欲得舅姑之心,則莫尚于從舅姑之命。如姑所云本非是,而婦
云是,亦當從姑之言。若姑行事本非,而言是婦明知其非,亦當從姑之令

12


而行之。勿得與姑明是非而爭曲直,是謂曲從,則無不得舅姑之意也。

gu n. xian yu. fu ru y.ng xi.ng y.n bu k. sh.ng

【故女憲曰。婦如影響。焉不可賞。】
〔箋註〕言婦之順從舅姑,若影之隨形,響之應聲,焉有不得其意而不
蒙其賞者乎?

【和叔妹第七】

〔箋註〕叔妹,夫之弟妹也。不言伯姊者,伯必受室,姊必適人。叔妹
幼小,常在舅姑之側。猶當和睦,以得其歡心,然後不失意於舅姑也。

fu ren zh. de yi yu f. zh. you jiu g. zh. ai j. y. jiu g. zh. ai j.

【婦人之得意於夫主。由舅姑之愛己也。舅姑之愛己。


you sh. mei zh. yu j. y. you c. yan zh. w. zh. z.ng p. hu. yu y. you sh. mei

由叔妹之譽己也。由此言之。我之臧否毀譽。一由叔妹。


sh. mei zh. x.n bu k. sh. y.

叔妹之心。不可失也。】
〔箋註〕為婦者,不敢失禮於叔妹,然後得舅姑之愛。得舅姑之愛,然
後得意於夫。則是婦之賢否毀譽,皆由於叔妹,不可不得其心,而失敬於
彼哉。

ren ji. mo zh. sh. mei zh. bu k. sh. er bu neng he zh. y. qiu q.n qi bi y. z.i

【人皆莫知。叔妹之不可失。而不能和之以求親。其蔽也哉。】
〔箋註〕言人皆不知叔妹不可失,而往往得罪於舅姑。

zi f.i sheng ren xi.n neng wu guo gu yan z. gui yu neng g.i zhong ni ji. qi bu er

【自非聖人。鮮能無過。故顏子貴於能改。仲尼嘉其不貳。


er kuang yu fu ren zh. y.

而況於婦人者也。】
〔箋註〕言人皆不能無過。.子大賢,但有過即改,故聖人嘉其不貳過。

13


而況婦人,豈能無過乎?

su. y. xian n. zh. xing c.ng zhe zh. xing qi neng bei h.

【雖以賢女之行。聰哲之性。其能備乎。】
〔箋註〕言雖賢明聰哲之女,亦不能備諸眾善而無過也。

gu shi ren he ze bang y.n nei wai li ze guo yang c. bi ran zh. shi y. yi yu.

【故室人和則謗掩。內外離則過揚。此必然之勢也。易曰。


er ren tong x.n qi li duan j.n tong x.n zh. yan qi xiu ru lan c. zh. wei y.

二人同心。其利斷金。同心之言。其臭如蘭。此之謂也。】
〔箋註〕言同室之人相和,雖有過必掩其謗。內外離間,雖無過必揚其
惡。故同心其事,則有斷金之利。同心相告,則有如蘭之馨。大易之言,
豈欺於我哉?

fu sh. mei zh. t. di er fen z.n .n sh. er yi q.n ruo sh. yuan qi.n sh.n zh. ren

【夫叔妹者。體敵而分尊。恩疏而義親。若淑媛謙順之人。


ze neng y. yi y. d. h.o chong .n y. jie shou sh. hu. m.i xi.n zh.ng er xia guo y.n s.i

則能依義以篤好。崇恩以結授。使徽美顯彰。而瑕過隱塞。


jiu g. j.n shan er f. zh. ji. m.i sh.ng yu yao yu yi lin xi. gu.ng yan yu fu m.

舅姑矜善。而夫主嘉美。聲譽耀於邑.。休光延於父母。】
〔箋註〕叔妹班與己同,而稱之為叔為姑,故體敵而分尊。與己異性,
而為夫之同氣,故恩疏而義親。賢淑之女,自能推夫主之義、舅姑之恩,
以篤和好而結助授。叔妹既和,則徽懿美善,日益彰顯。瑕玷過失,相為
隱蔽,而得舅姑夫主之歡心。賢聖美譽,揚於里邑;盛德光輝,榮於父母
矣。

ruo fu yu ch.n zh. ren yu sh. ze tu. ming y. zi g.o yu mei ze y.n ch.ng y. ji.o ying

【若夫愚惷之人。於叔則託名以自高。於妹則因寵以驕盈。


ji.o ying ji sh. he he zh. y.u .n yi ji gu.i he yu zh. zh.n

驕盈既施。何和之有。恩義既乖。何譽之臻。】
〔箋註〕惷與蠢同。臻,至也。言愚惷之人,於叔則自恃兄寵之嫂,而
有矜高尊大之心;於妹則自恃為助於夫,而有驕盈傲慢之色。驕盈既著,

14


則自不能和,不和而恩義乖離,又何譽之臻也。

shi y. m.i y.n er guo xu.n g. fen er f. yun hui z. bu yu zh.ng wai

【是以美隱而過宣。姑忿而夫慍。毀訾布於中外。


ch. r. ji yu jue sh.n jin z.ng fu m. zh. xi. tui yi j.n z. zh. l.i s. n.i rong r. zh. b.n

恥辱集於厥身。進增父母之羞。退益君子之累。斯乃榮辱之本。


er xi.n p. zh. j. y. k. bu shen yu

而顯否之基也。可不慎歟。】

li

〔箋註〕如是則美善日隱,過咎日宣,舅姑忿恨,而夫主慍怒。謗毀訾詈,
揚於中外。羞恥詬辱,加於本身。其為父母貽羞,夫主玷累匪淺矣。是故
和叔妹者,乃己身光榮揚顯之根本。不和者反是,可不慎哉。

ran ze qiu sh. mei zh. x.n gu mo shang yu qi.n shun y. qi.n ze de zh. b.ng

【然則求叔妹之心。固莫尚於謙順矣。謙則德之柄。


shun ze fu zh. xing zh. s. er zh. zu y. he y. sh. yu. zai b. wu wu zai c. wu du

順則婦之行。知斯二者。足以和矣。詩曰。在彼無惡。在此無射。


c. zh. wei y.

此之謂也。】
〔箋註〕言惟謙恭遜順,可以和叔妹之心。謙為入德之本,順乃婦人之
行。二者不失,自能和合於叔妹,不失於舅姑、夫主矣。射與.同。大家
引詩以明之曰,人能在彼無厭惡之心,在此無.忌之害,則何所往而美善
不著,名譽不彰哉?

【女誡終】

《回應本文》

2014/8/30 下午 03:53:00
回應者 : chunkamwa   
回應 1
古代帝王的家訓

http://www.360doc.com/content/09/0514/09/17526_3494525.shtml

鄧皇后家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207704573.shtml

諸葛武侯家訓

http://www.360doc.com/content/10/1204/15/94176_74955688.shtml

洪氏家訓毓埶4q

http://www.360doc.com/content/11/0223/10/71185_95329896.shtml

范仲淹家訓百字銘

http://www.360doc.com/content/11/0415/05/336809_109730558.shtml

裴氏家訓

http://www.360doc.com/content/11/0613/23/896365_126750935.shtml

《錢氏家訓》

http://www.360doc.com/content/11/0724/05/74563_135488500.shtml

董氏傳家訓

http://www.360doc.com/content/11/1227/18/1256060_175401660.shtml

《新贛南家訓》

http://www.360doc.com/content/12/0117/16/1399844_180019819.shtml

《石林治生家訓要略》

http://www.360doc.com/content/12/0209/13/6843215_185264054.shtml

《放翁家訓》

http://www.360doc.com/content/12/0209/12/6843215_185258555.shtml

《石林家訓》

http://www.360doc.com/content/12/0209/13/6843215_185265984.shtml

《庭幃雜錄》

http://www.360doc.com/content/12/0209/12/6843215_185261053.shtml

孝友堂家訓

http://www.360doc.com/content/12/0209/13/6843215_185266451.shtml

楊氏家訓與遺囑

http://www.360doc.com/content/12/0209/13/6843215_185270091.shtml

張英的家訓

http://www.360doc.com/content/12/0409/18/3270623_202256807.shtml

譚嗣同母徐氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700156.shtml

譚延闓母李氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207699455.shtml

劉揆一母張氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207699545.shtml

黎培敬母宋氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700267.shtml

子發母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207707121.shtml

敬姜家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207707139.shtml

曾廣鈞母郭筠家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207699877.shtml

楊鴻度母陳氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700365.shtml

王先謙母鮑氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700434.shtml

余堯衢母許氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700518.shtml

彭玉麟母王氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700580.shtml

李鴻章母李氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700952.shtml

劉承干母邱氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207701033.shtml

田稷母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207706859.shtml

王孫賈母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207706941.shtml

嵇璜母楊氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702013.shtml

鞏母楊氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702215.shtml

蘇軾母程氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702285.shtml

歐陽修母鄭氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702349.shtml

陳母馮氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702552.shtml

李母鄭氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702624.shtml

崔玄母盧氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702711.shtml

江竹筠家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207698651.shtml

趙一曼家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207698733.shtml

唐長孫皇后家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702782.shtml

李士業母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207702834.shtml

潘琰家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207699037.shtml

劉暉吉母曾氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207701180.shtml

鄭善果母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703024.shtml

汪輝祖母王氏徐氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207701286.shtml

田雯母張氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207701368.shtml

洪亮吉母蔣氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207701465.shtml

房母崔氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703667.shtml

皇甫謐母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703776.shtml

鍾士雄母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703139.shtml

孝懿蕭皇后家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703261.shtml

陶侃母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703328.shtml

虞潭母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703408.shtml

吳夫人家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703868.shtml

羊琇母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207703938.shtml

張湯母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207705082.shtml

鮑昱祖母桓氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207705212.shtml

嚴延年母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207705287.shtml

王陵母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207705996.shtml

程文矩妻家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207704199.shtml

孟母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207706079.shtml

趙苞母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207704316.shtml

范滂母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207704495.shtml

鄧皇后家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207704573.shtml

馬皇后家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207704720.shtml

張氏家規家訓

http://www.360doc.com/content/12/0510/10/5217775_210021538.shtml

《顏氏家訓》注音版

http://www.360doc.com/content/12/0515/22/6871453_211305408.shtml

張恪垓母鄒氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700652.shtml

隋氏家訓-隋洪河

http://www.360doc.com/content/10/1004/17/2434915_58393461.shtml

《錢氏家訓》原文、翻譯及註釋

http://www.360doc.com/content/14/0622/17/8421198_388871163.shtml

林氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0319/12/2923040_361838492.shtml

黃氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0228/11/145879_356401101.shtml

《左宗棠家訓》

http://www.360doc.com/content/14/0125/21/52920_347858669.shtml

《張之洞家訓》

http://www.360doc.com/content/14/0125/21/52920_347858926.shtml

郭德綱家訓

http://www.360doc.com/content/14/0209/19/13917962_351143219.shtml

《章氏家訓》

http://www.360doc.com/content/14/0210/21/780940_351459442.shtml

王氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0103/15/9141709_342322831.shtml

中國宗族文化精髓__
http://www.360doc.com/content/14/0117/11/1804492_345909751.shtml

包拯家訓

http://www.360doc.com/content/13/0721/12/12309071_301475769.shtml

【家訓】黃炎培教子

http://www.360doc.com/content/12/0518/12/9543986_211861306.shtml

黃氏祖訓、族規、家訓

http://www.360doc.com/content/12/0605/19/739040_216226760.shtml

郭松林母羅氏家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/15/2831026_207700872.shtml

太史慈母家訓

http://www.360doc.com/content/12/0430/16/2831026_207704043.shtml

朱文公家訓

http://www.360doc.com/content/11/0219/20/5731238_94395741.shtml

中國傳統家訓的孝道教化及其現代意蘊

http://www.360doc.com/content/11/0304/17/1993072_98115385.shtml

程氏家訓‥三字經〃

http://www.360doc.com/content/10/1027/08/3690667_64349475.shtml

錢偉長家《錢氏家訓》

http://www.360doc.com/content/10/0801/08/643867_42862477.shtml

《父子宰相家訓》

http://www.360doc.com/content/09/0609/15/148889_3829230.shtml

陳氏家訓

http://www.360doc.com/content/09/0820/22/37874_5093939.shtml

世界十大頂尖家族家訓

http://www.360doc.com/content/14/0509/17/1247537_376157153.shtml

《左宗棠家訓》李緒廷.編著

http://www.360doc.com/content/14/0718/16/547411_395300779.shtml

清代家訓中養生長壽四字訣

http://www.360doc.com/content/14/0718/16/5079158_395312964.shtml

康氏‥家規家訓〃選

http://www.360doc.com/content/14/0708/18/5282328_393009844.shtml

許氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0709/14/8224881_393178766.shtml

中國家訓的歷史血脈

http://www.360doc.com/content/14/0525/12/739691_380701207.shtml

日本人的家訓

http://www.360doc.com/content/14/0528/21/16036222_381845730.shtml

氏族家規家訓

http://www.360doc.com/content/14/0519/15/214422_379049778.shtml

趙氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0503/09/17021805_374134785.shtml

羅氏家訓《三字經》

http://www.360doc.com/content/14/0408/09/3079893_367168964.shtml

中國古代家訓集萃

http://www.360doc.com/content/14/0414/08/363711_368696805.shtml

中華家訓 盛世寶典__
http://www.360doc.com/content/14/0404/07/14740753_366268014.shtml

林氏家訓家規

http://www.360doc.com/content/14/0319/12/2923040_361836527.shtml

曾氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0326/00/5516393_363747602.shtml

重讀先人家訓尋回最初的信仰

http://www.360doc.com/content/14/0223/10/7700262_354951523.shtml

《百忍歌》家訓

http://www.360doc.com/content/14/0214/07/6956316_352357718.shtml

范氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0201/19/1415203_349211356.shtml

馬氏家訓

http://www.360doc.com/content/14/0209/13/15710773_351057013.shtml

家教與家訓

http://www.360doc.com/content/14/0102/11/1804492_342011732.shtml

父母必讀學者之家的教子家訓

http://www.360doc.com/content/14/0106/11/3497344_343006378.shtml

蔣氏家訓

http://www.360doc.com/content/13/1214/12/202359_337071095.shtml

林則徐家訓九條

http://www.360doc.com/content/13/1206/15/3328689_334969293.shtml

中國曆代家訓

http://www.360doc.com/content/13/1030/00/7858166_325193415.shtml

醇親王家訓:財大禍大

http://www.360doc.com/content/13/1108/06/7707261_327568502.shtml

【啟蒙教育】姓氏家訓集A2 HUGE

http://www.360doc.com/content/13/0922/07/10716024_316130994.shtml

【啟蒙教育】姓氏家訓集A1 HUGE

http://www.360doc.com/content/13/0922/07/10716024_316130936.shtml

錢氏家族 與 《錢氏家訓》

http://www.360doc.com/content/13/1006/16/6742906_319393357.shtml

劉伯谷:《豫誠堂家訓》譯

http://www.360doc.com/content/13/1011/16/1117434_320608329.shtml

格言警句類

http://www.360doc.com/content/13/0909/22/278748_313378890.shtml

歷史名人家訓格言大全

http://www.360doc.com/content/13/0722/16/276037_301754568.shtml

王家訓水滸108將畫譜 (配詩)

http://www.360doc.com/content/13/0722/23/4240596_301838830.shtml

十條家訓名言

http://www.360doc.com/content/13/0724/15/3716472_302201936.shtml

千古家訓

http://www.360doc.com/content/13/0728/21/10819955_303212419.shtml

高子遺書家訓【明?高攀龍】

http://www.360doc.com/content/13/0716/17/9141709_300417184.shtml

《中國家訓史》

http://www.360doc.com/content/13/0717/08/52920_300519257.shtml

蕭氏族古規、家訓

http://www.360doc.com/content/13/0207/19/1556615_264734950.shtml

康百萬莊園‥留余〃家訓

http://www.360doc.com/content/13/0217/22/64202_266231156.shtml

唐翼明:家訓是救世良方!

http://www.360doc.com/content/13/0218/08/1117434_266271940.shtml

讀《太傅仔鈞公家訓》有感

http://www.360doc.com/content/13/0311/12/11230758_270758948.shtml

古代家訓精華【上】

http://www.360doc.com/content/12/0819/10/5473201_231093932.shtml

古代家訓精華【中】

http://www.360doc.com/content/12/0819/11/5473201_231098656.shtml

古代家訓精華【下】

http://www.360doc.com/content/12/0819/11/5473201_231102404.shtml

家訓四十韻

http://www.360doc.com/content/12/0608/09/94176_216780142.shtml

張氏家規家訓

http://www.360doc.com/content/12/0510/10/5217775_210021538.shtml

家訓名聯

http://www.360doc.com/content/12/0604/15/8090302_215833729.shtml

家訓對聯韻味長

http://www.360doc.com/content/12/0602/18/156649_215455005.shtml





 
相關系列商品 >>